Tôi có nhặt được một đứa trẻ mới sinh trên đường đi chợ về, tôi và chồng có nuôi bé một thời gian để chờ cha mẹ đến nhận cháu. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có ai đến nhận nên vợ chồng tôi thông nhất nhận cháu về nuôi. Liệu tôi có thể đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi là cháu không? Thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định cha mẹ được thực hiện như thế nào?
Mục Lục
Quyền được khai sinh của trẻ
Theo quy định tại Điều 13 Luật Trẻ em năm 2016:
“Trẻ em có quyền được khai sinh và có quốc tịch theo quy định của pháp luật.”
Bên cạnh đó, Điều 30 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng nêu rõ:
“Cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh. Trường hợp trẻ em sinh ra mà chỉ sống được dưới 24 giờ rồi chết thì vẫn được khai sinh nếu cha, mẹ hoặc người thân thích có yêu cầu.”
Từ các quy định trên có thể khẳng định rằng: mọi trẻ em – dù là có cha mẹ ruột, cha mẹ nuôi hay bị bỏ rơi – đều có quyền được đăng ký khai sinh theo quy định pháp luật.
Do vậy thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha mẹ hay đăng ký khia sinh cho trẻ bị bỏ rơi hoàn toàn có thể thực hiện
Các trường hợp đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha mẹ
Theo Luật hộ tịch 2014 và Nghị định 123/2015/NĐ-CP, các trường hợp chưa xác định được cha, mẹ có thể phân thành 2 nhóm cơ bản như sau:
Trẻ bị bỏ rơi
Là trường hợp trẻ bị bỏ lại tại nơi công cộng, bệnh viện, cơ sở y tế hoặc các địa điểm khác mà không có người thân đi cùng và không để lại thông tin gì về cha mẹ. Người phát hiện trẻ có trách nhiệm thông báo cho UBND cấp xã để lập biên bản tiếp nhận và công khai tìm người thân trong thời hạn 7 ngày. Sau khi hết thời hạn thông báo mà không tìm được cha mẹ, UBND cấp xã sẽ tiến hành đăng ký khai sinh cho trẻ.
Trẻ không xác định được cha hoặc mẹ hoặc cả cha mẹ
Là trường hợp trẻ được đăng ký khai sinh nhưng tại thời điểm đăng ký, chỉ xác định được một người là cha hoặc mẹ, hoặc không xác định được cả hai. Trường hợp này bao gồm:
- Trẻ do mẹ đơn thân sinh ra và không xác định được cha;
- Trẻ chỉ có cha đi khai sinh mà không xác định được mẹ;
Thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi
Các bước xử lý khi phát hiện trẻ bị bỏ rơi
Dựa trên Điều 14 Nghị định 123/2015/NĐ-CP và Luật Hộ tịch 2014, khi phát hiện trẻ bị bỏ rơi, thực hiện các bước sau:
- Thông báo: Người phát hiện bảo vệ trẻ và báo cho UBND hoặc Công an cấp xã.
Nếu trẻ bị bỏ rơi tại cơ sở y tế, thủ trưởng cơ sở có trách nhiệm thông báo. - Lập biên bản: UBND hoặc Công an cấp xã lập biên bản, ghi thời gian, địa điểm, đặc điểm trẻ (giới tính, thể trạng), tài sản (nếu có), và thông tin người phát hiện.
- Biên bản được lập thành hai bản, một bản lưu tại cơ quan lập, một bản giao cá nhân hoặc tổ chức tạm thời nuôi dưỡng trẻ
- Giao trẻ nuôi dưỡng: UBND cấp xã giao trẻ cho cá nhân hoặc tổ chức tạm thời nuôi dưỡng.
- Niêm yết thông báo: UBND cấp xã niêm yết thông báo tại trụ sở trong 7 ngày để tìm cha, mẹ đẻ.
- Đăng ký khai sinh: Sau 7 ngày, nếu không có thông tin cha, mẹ, người nuôi dưỡng nộp hồ sơ tại UBND cấp xã.
Hồ sơ gồm tờ khai, biên bản xác nhận, giấy chứng sinh (nếu có), giấy tờ tùy thân.
Hồ sơ thực hiện thủ tục khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi
Hồ sơ thực hiện thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi bao gồm các giấy tờ sau:
- Tờ khai đăng ký khai sinh: Theo mẫu quy định do Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã cung cấp.
- Biên bản xác nhận việc trẻ bị bỏ rơi: Do Công an cấp xã hoặc UBND cấp xã lập theo quy định tại Khoản 1 Điều 14 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, bao gồm:
- Thời gian, [thời gian, địa điểm phát hiện trẻ bị bỏ rơi; đặc điểm nhận dạng (giới tính, thể trạng, tình trạng sức khỏe); tài sản hoặc đồ vật của trẻ (nếu có); họ, tên, giấy tờ tùy thân, nơi cư trú của người phát hiện.
- Giấy chứng sinh: Nếu trẻ được sinh tại cơ sở y tế và cơ sở y tế cung cấp giấy chứng sinh. Trường hợp không có giấy chứng sinh, thay bằng văn bản cam đoan về việc sinh hoặc biên bản xác nhận việc trẻ bị bỏ rơi (theo Khoản 1 Điều 16 Luật Hộ tịch 2014).
- Giấy tờ tùy thân: Bản sao chứng thực chứng minh nhân dân, căn cước công dân hoặc hộ chiếu của người nộp hồ sơ (người đang tạm thời nuôi dưỡng trẻ hoặc người đứng đầu cơ sở nuôi dưỡng).
- Văn bản xác nhận (nếu có):
- Văn bản của cơ sở y tế nếu trẻ được phát hiện tại cơ sở y tế.
- Văn bản của cơ sở nuôi dưỡng nếu trẻ đang được cơ sở bảo trợ xã hội nuôi dưỡng.
Trình tự thực hiện thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi
Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ
- Người nộp hồ sơ: Cá nhân hoặc tổ chức đang tạm thời nuôi dưỡng trẻ (người phát hiện trẻ, người đứng đầu cơ sở nuôi dưỡng, hoặc người nhận nuôi hợp pháp).
- Nơi nộp hồ sơ: UBND cấp xã nơi cư trú của người đang tạm thời nuôi dưỡng trẻ hoặc nơi có trụ sở của tổ chức nuôi dưỡng.
- Thời hạn nộp hồ sơ: Trong vòng 60 ngày kể từ ngày phát hiện trẻ bị bỏ rơi (theo Điều 15 Luật Hộ tịch 2014). Trường hợp quá hạn, vẫn được giải quyết nhưng cần giải trình lý do chậm trễ.
Bước 2: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ
- Công chức tư pháp – hộ tịch tại UBND cấp xã tiếp nhận và kiểm tra tính hợp lệ, đầy đủ của hồ sơ.
- Nếu hồ sơ thiếu hoặc không hợp lệ, công chức hướng dẫn bổ sung.
- Nếu hồ sơ đầy đủ, công chức ghi nội dung vào Sổ đăng ký khai sinh và cập nhật vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử và Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để cấp số định danh cá nhân.
Bước 3: Xác minh thông tin (nếu cần)
- Trường hợp cần xác minh thêm (ví dụ: thông tin về nơi phát hiện trẻ, tình trạng bỏ rơi), UBND cấp xã phối hợp với Công an cấp xã hoặc cơ quan liên quan.
- Thời gian xác minh: Không quá 5 ngày làm việc.
Bước 4: Cấp Giấy khai sinh
- Sau khi kiểm tra và xác minh (nếu có), công chức tư pháp – hộ tịch ghi nội dung khai sinh vào Giấy khai sinh, bao gồm:
- Họ, chữ đệm, tên: Do người nộp hồ sơ hoặc cơ sở nuôi dưỡng đề xuất
- Ngày, tháng, năm sinh: Dựa trên giấy chứng sinh hoặc ngày, tháng phát hiện trẻ;
- Giới tính: Ghi theo thực tế.
- Quê quán: Ghi theo nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi.
- Dân tộc: Để trống.
- Thông tin cha, mẹ: Ghi “Không xác định”.
- Quốc tịch: Việt Nam.
- Chủ tịch UBND cấp xã ký và cấp Giấy khai sinh.
- Công chức tư pháp – hộ tịch và người nộp hồ sơ cùng ký vào Sổ đăng ký khai sinh.
Bước 5: Trả kết quả
- Thời gian: Giấy khai sinh được cấp ngay trong ngày nếu hồ sơ hợp lệ và không cần xác minh. Nếu cần xác minh, thời gian giải quyết không quá 5 ngày làm việc.
- Người nhận kết quả ký nhận vào Sổ đăng ký khai sinh.
Lệ phí
- Miễn lệ phí đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi (theo Điều 36 Luật Hộ tịch 2014).
Lưu ý về quyền nhận nuôi trẻ bị bỏ rơi
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Hơn trẻ ít nhất 20 tuổi.
- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở để đảm bảo chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ.
- Có tư cách đạo đức tốt.
- Không thuộc các trường hợp bị cấm nhận nuôi.
Tham khỏa bài viết: Dịch vụ nhận nuôi con nuôi – Mới nhất 2025
Thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha mẹ
Hồ sơ cần chuẩn bị
Hồ sơ đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha mẹ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể:
Trường hợp trẻ không xác định được cha
- Tờ khai đăng ký khai sinh: Theo mẫu do cơ quan hộ tịch cung cấp.
- Giấy chứng sinh: Do cơ sở y tế, bệnh viện hoặc người đỡ đẻ cấp. Nếu không có, thay bằng văn bản xác nhận của người làm chứng hoặc cam kết của mẹ.
- Giấy tờ tùy thân của mẹ: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu (bản chính và bản sao).
- Cam kết của mẹ: Văn bản cam kết về việc không xác định được cha (nếu cần).
THAM KHẢO BÀI VIẾT: Mẹ đơn thân làm giấy khai sinh cho con được không?
Trường hợp trẻ không xác định được mẹ
- Tờ khai đăng ký khai sinh: Theo mẫu.
- Giấy chứng sinh: Hoặc văn bản xác nhận của người làm chứng/cơ quan y tế về việc sinh con.
- Giấy tờ tùy thân của cha: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu (bản chính và bản sao).
- Văn bản yêu cầu nhận con: Nếu cha muốn làm thủ tục nhận con đồng thời với đăng ký khai sinh (theo Khoản 1 Điều 25 Luật Hộ tịch 2014).
THAM KHẢO BÀI VIẾT: Làm giấy khai sinh cho con khi mẹ bỏ đi được không?
Trình tự thực hiện
Bước 1: Nộp hồ sơ
- Người đi đăng ký (mẹ, cha, hoặc người giám hộ hợp pháp) nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ cư trú.
- Thời hạn: Trong vòng 60 ngày kể từ ngày trẻ sinh ra (theo Điều 15 Luật Hộ tịch 2014). Nếu quá hạn, vẫn được đăng ký nhưng phải thực hiện thêm thủ tục đăng ký khai sinh muộn.
Bước 2: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ
- Cơ quan hộ tịch kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.
- Nếu cần bổ sung, cơ quan hộ tịch hướng dẫn cụ thể.
Bước 3: Giải quyết và cấp giấy khai sinh
- Thời gian giải quyết: Ngay trong ngày làm việc nếu hồ sơ hợp lệ. Nếu cần xác minh, tối đa 5 ngày làm việc.
- Nội dung giấy khai sinh:
- Trẻ không xác định được cha:
- Họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của trẻ được xác định theo thông tin của mẹ.
- Phần thông tin về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh để trống (theo Khoản 2 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP).
- Nếu tại thời điểm đăng ký, cha yêu cầu làm thủ tục nhận con (theo Khoản 1 Điều 25 Luật Hộ tịch), Ủy ban nhân dân kết hợp giải quyết nhận con và đăng ký khai sinh. Nội dung khai sinh được xác định theo Khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP (bao gồm thông tin cha, mẹ, và trẻ).
- Trẻ không xác định được mẹ:
- Nếu cha yêu cầu làm thủ tục nhận con đồng thời với đăng ký khai sinh, thông tin trẻ được xác định theo cha (họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch).
- Phần thông tin về mẹ trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh để trống (theo Khoản 4 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP).
- Cơ quan hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cấp Giấy khai sinh cho trẻ.
- Trẻ không xác định được cha:
Bước 4: Trả kết quả
Chủ tịch UBND cấp xã cấp Giấy khai sinh cho người yêu cầu
Dịch vụ đăng ký khai sinh của Công ty Luật Nhật Thư
Công ty Luật Nhật Thư là đơn vị pháp lý uy tín, được cấp phép hoạt động hợp pháp, chuyên cung cấp các dịch vụ pháp lý liên quan đến hộ tịch, hôn nhân và gia đình. Với nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi tự hào mang đến dịch vụ đăng ký khai sinh chuyên nghiệp, đặc biệt hỗ trợ các trường hợp phức tạp như thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi, đăng ký khai dinh cho trẻ chưa xác định được cha hoặc mẹ, hoặc đăng ký khai sinh muộn.
Các dịch vụ nổi bật
- Tư vấn pháp lý miễn phí ban đầu: Giải đáp mọi thắc mắc, từ các câu hỏi cơ bản đến các vấn đề phức tạp về đăng ký khai sinh.
- Soạn thảo và hoàn thiện hồ sơ: Hỗ trợ chuẩn bị tờ khai, giấy cam đoan, và các giấy tờ liên quan, đảm bảo đúng quy định.
- Đại diện nộp hồ sơ và nhận kết quả: Thay mặt khách hàng làm việc với UBND cấp xã/huyện, tiết kiệm thời gian và công sức.
- Xử lý các trường hợp đặc biệt: Đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi, trẻ không có thông tin cha/mẹ, hoặc hỗ trợ bổ sung thông tin cha/mẹ sau này.
- Dịch vụ dành cho người nước ngoài hoặc người Việt ở nước ngoài: Hỗ trợ ủy quyền thực hiện thủ tục mà không cần về Việt Nam, đảm bảo nhanh chóng và hợp pháp.
Lý do chọn Luật Nhật Thư
- Kinh nghiệm và uy tín: Đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý am pháp luật
- Dịch vụ tận tâm: Luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu, hỗ trợ nhiệt tình, giải đáp mọi thắc mắc dù là nhỏ nhất.
- Hiệu quả và tiết kiệm thời gian: Cam kết xử lý hồ sơ nhanh chóng, đúng hạn, tránh các sai sót không đáng có.
- Mạng lưới toàn quốc: Với trụ sở chính tại Hà Nội và văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh, chúng tôi phục vụ khách hàng trên khắp cả nước.
Câu hỏi thường gặp
Trẻ bị bỏ rơi có được nhập hộ khẩu không? Nếu có thì nhập khẩu vào đâu?
Có. Trẻ bị bỏ rơi sau khi được khai sinh có quyền được nhập hộ khẩu. Tùy trường hợp cụ thể:
- Nếu trẻ được tổ chức (ví dụ: trung tâm bảo trợ xã hội, cơ sở nuôi dưỡng) tiếp nhận: trẻ sẽ được nhập khẩu vào hộ khẩu tập thể của tổ chức đó.
- Nếu cá nhân nhận nuôi dưỡng hoặc nhận con nuôi hợp pháp: trẻ sẽ được nhập khẩu vào hộ khẩu của người nhận nuôi, sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký nhận con nuôi theo đúng quy định pháp luật.Nếu cá nhân nhận nuôi dưỡng hoặc nhận con nuôi hợp pháp: trẻ sẽ được nhập khẩu vào hộ khẩu của người nhận nuôi, sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký nhận con nuôi theo đúng quy định pháp luật.
- Nếu chưa có ai nhận nuôi dưỡng: trẻ vẫn có thể được đăng ký hộ khẩu tạm trú hoặc lưu trú tại nơi đang cư trú tạm thời (theo chỉ đạo của UBND và Công an địa phương) để đảm bảo quyền lợi tối thiểu.
Trẻ chưa xác định được cha mẹ có được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí không?
Có. Theo Luật Bảo hiểm y tế và Luật Trẻ em, tất cả trẻ em dưới 6 tuổi đều được cấp BHYT miễn phí. Đặc biệt:
- Trẻ bị bỏ rơi, trẻ mồ côi, trẻ không nơi nương tựa được Ngân sách Nhà nước chi trả toàn bộ chi phí BHYT.
- Sau khi có giấy khai sinh, cơ quan quản lý (cơ sở bảo trợ hoặc người nuôi dưỡng hợp pháp) sẽ làm thủ tục cấp thẻ BHYT cho trẻ theo diện được bảo trợ xã hội hoặc trẻ dưới 6 tuổi không có điều kiện gia đình chăm sóc.
Sau khi khai sinh, ai có trách nhiệm nuôi dưỡng trẻ bị bỏ rơi?
Việc nuôi dưỡng trẻ sẽ do UBND cấp xã/phường nơi phát hiện trẻ quyết định tạm thời. Cụ thể
- Trường hợp người phát hiện trẻ đồng ý nuôi dưỡng tạm thời, và được địa phương chấp thuận, trẻ có thể ở cùng người đó trong thời gian công khai thông tin.
- Nếu không có cá nhân nào đứng ra nuôi dưỡng, chính quyền sẽ chuyển trẻ đến cơ sở bảo trợ xã hội để chăm sóc.
- Sau này, nếu có người đủ điều kiện muốn nhận nuôi, có thể làm thủ tục nhận con nuôi theo Luật Nuôi con nuôi.
Người phát hiện và đang nuôi dưỡng trẻ có được nhận con nuôi không?
Có. Cụ thể:
- Nếu người đó đáp ứng đủ điều kiện về tuổi, tư cách pháp lý, kinh tế, đạo đức theo quy định của Luật Nuôi con nuôi. Ngoài ra:
- Người phát hiện trẻ được ưu tiên khi đăng ký nhận con nuôi
THAM KHẢO BÀI VIẾT: THỦ TỤC NHẬN CON NUÔI LÀ TRẺ SƠ SINH
Về chúng tôi
Để được giải đáp chi tiết về chủ đề “Hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha mẹ“
Vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin sau đây:
Công ty Luật Nhật Thư
- Địa chỉ: Số 4, Tổ 32, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.
- Văn phòng giao dịch: Biệt thự lotus 50, Tòa nhà EuroWinDow River Park, đường Trường Sa, Đông Hội, Đông Anh Hà Nội.
- Luật sư HCM: Lô B, Tòa nhà PN Techcons, 48 Hoa Sứ, Phường 7, Quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.
- Giấy Đăng ký hoạt động số 01022087/TP/ĐKHĐ do Sở Tư Pháp UBND TP. Hà Nội cấp theo Thông báo số 3174/TB-STP.
- Website: https://luatnhatthu.vn/
- Email: luatnhatthu@gmail.com
- Instagram: https://www.instagram.com/luatsu.nhatthu
- Fanpage: https://www.facebook.com/luatsunhatthu
